Γιώργος Λιγνός: Η σημασία των ασήμαντων λέξεων και ο φιλολαϊκός δημοσιογραφικός λαϊκισμός της παρέας

Εντελώς πρόσφατα με αφορμή το θάνατο του Νιλ Άρμστρονγκ πληροφορηθήκαμε για  την εσφαλμένη αντίληψη που είχαμε της ιστορικής φράσης που είπε πατώντας πάνω στο φεγγάρι: «Ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο , ένα μεγάλο για την ανθρωπότητα».

Στην πραγματικότητα λόγω της κακής μετάδοσης του ήχου, δεν ακούστηκε το άρθρο της Αγγλικής γλώσσας a,  κάτι που μετά μερικές δεκαετίες μετά μέσω μίας ψηφιακής επεξεργασίας του πρωτόπυπου υλικού το «ανακάλυψαν» δίνοντας μία ελαφρά διαφορετική σημασία στα λεγόμενα του θρυλικού αστροναύτη.

«Ένα μικρό βήμα για ένα άνθρωπο , ένα μεγάλο για την ανθρωπότητα.» Εδώ το άρθρο a  είναι αόριστο, σημαίνει δηλαδή «έναν άνθρωπο» . Ο Άρμστρονγκ ήταν ένας άνθρωπος, τίποτε άλλο.  Δεν ήταν ο Άνθρωπος με την έννοια της ανθρωπότητας. Η σωστή ανάγνωση της φράσης βάζει τα πράγματα στη θέση τους και σε ένα άλλο επίπεδο. 

Ο Άρμστρονγκ προφανώς είχε επίγνωση ότι ήταν ένας μοναδικά τυχερός άνθρωπος, αλλά με τη φράση του αυτή διέσωσε την έννοια του μέτρου. Σε σχέση με την Ανθρωπότητα και το Σύμπαν ήταν ένας άνθρωπος. Το γνώριζε.  Ένα χρόνο μετά τοποθετήθηκε σε υπηρεσία  γραφείου ενώ αργότερα δίδαξε και στο Πανεπιστήμιο του Σακραμέντο και δεν έπαψε να  είναι επαγγελματικά δημιουργικός. Είπατε κάτι; Ούτε βεντετισμοί ούτε τίποτε.

Η μικρή αυτή ενασχόλησή μου με την σημασία της χρήσης ή μή, ορθής ή λάθεμένης των άρθρων, μου έφερε στο νού τη χρήση του άρθρου πριν το επίθετο ενός πολιτικού.  Ο Αντώνης ο Σαμαράς, ο Αλέξης ο Τσίπρας ακούμε να λέει  ο εκνευριστικά μελό εκπρόσωπος της σοβαρής δημοσιογραφίας  σε σοβαρό κανάλι.

Παλαιότερα, δηλαδή τη δεκαετία του 80’, ο λαός μας σε μία υπαρξιακά συμπλεγματική ανάγκη  να νοιώθει κοντά στους «ηγέτες» του χρησιμοποιούσε το μικρό τους όνομα.  Την ίδια στιγμή ο δημοσιογραφικός κόσμος τηρούσε τις συμβάσεις και χρησιμοποιούσε το το επώνυμο μαζί ή χωρίς το όνομα αλλά πάντα με την χρήση του αναγκαίου κος / κα.

Σήμερα το κος έφυγε αλλά η οικειότητα έμεινε στην υβριδική της μορφή  μέσω της παρεμβολής των άρθρων       (ο ,η)  που έχουν λειτουργία οριστικού άρθρου.  Δηλαδή μεταξύ των πολλών Αντώνηδων γύρω μας, είμαστε παρέα άλλωστε, μιλάμε για τον Αντώνη τον Σαμαρά. Έτσι, για να είμαστε σαφείς...

Να το ξαναπώ: Δυστυχώς  είμαστε παρέα.  Και την αγένεια νομιμοποιούμε καταργώντας το κος/ κα και  δημοκρατική οικειότητα πουλάμε  και όλα αυτά χωρίς να θεωρηθούμε αγενείς ή αμόρφωτοι.  «Όλα σε ένα τακτοποιημένα.» 

Όσο για αυτούς που θέλουμε να νοιώθουμε κοντά μας, στην πραγματικότητα είναι πολύ μακριά μας, αφού και απο το Πρυτανείο δέχονται να σιτίζονται εσαεί, σε αναγνώριση της προσφοράς τους (ανάλογη μεταχείριση όπως του Άρμστρονγκ θα την θεωρούσαν προσβλητική) και θα εξακολουθούν να συμπεριφέρονται λες και κατέκτησαν το Φεγγάρι  μόνοι τους. Το ελληνικό φεγγάρι της φαντασίας μας.

Ας μάθουμε να δίνουμε σημασία στα ασήμαντα, όπως ένα γραμματικό άρθρο, και μετά σιγά σιγά θα μάθουμε και την έννοια του μέτρου, και όλων των άλλων που υπερηφάνως ισχυριζόμαστε ότι προσφέραμε στον πλανήτη. 

Πρός το παρόν  πιθανόν τα διαχειρίζονται άλλοι καλύτερα.

ΥΓ Η «ταπεινή» επιστροφή διαφόρων όπως της Λούκας της  Κατσέλη στο πανεπιστήμιο, του Χρήστου του  Πρωτόπαπα στο Δ.Σ της Εθνικής Τράπεζας (αλήθεια γιατί;) και πολλών άλλων, μόνο σαν ενοχλητικό καλαμπούρι   εκληφθεί. Ακόμα περιμένουμε επίσης τον Κώστα τον Καραμανλή να διδάξει σε πανεπιστήμιο των ΗΠΑ, ενώ με αγωνία ακούσαμε κάτι παρόμοιο για τον Γιώργο τον Παπανδρέου.