ΝΙΚΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ: Σύσσημον ή Τα Κεφάλαια

ένα απόσπασμα, ανθολογημένο από το Στάθη Τσαγκαρουσιάνο, Ελευθεροτυπία, 28-7-2007

Ενώ λοιπόν είμαι άρχοντας
και είμαι φταγμένος για τη διασκέδαση
η φύση με βάρυνε με τη μοίρα
να σκέφτομαι δραματικά
να μην ελευθερώνομαι ποτέ από κάτι που κάνω
και αιώνια να δίνω λόγο για τις πράξεις μου
στην ανάγκη και μόνο αυτό
κάνει έναν άνθρωπο άνθρωπο
και μοναχά αυτές οι μαύρες σκέψεις
κάνουν αυτή την τάξη πραγμάτων όπου ανήκω
αθάνατη.

Κι όπως διαφιλονικώ συνέχεια
κάτι παλιό
δηλαδή ότι μόνο εγώ είμαι άνθρωπος
το λέω
μα μόλις κάτι τέτοιο πω
στρέφω πάντα απότομα την πλοήγηση της ζωής μου
προς τη δριμύτητα
αφού το να θέλει να είναι κανείς άνθρωπος
σημαίνει
να επιδιώκει συνέχεια τη συναναστροφή
μιας αξίας που του είναι ξένη.
Η αίσθηση της γιορτής
η αίσθηση ότι μέσα στη γιορτή δεν αγαπώ αυτό που πρέπει
δεν με εγκαταλείπουν.
Η γνώμη μου σε χοντρές γραμμές
Δεν είναι άλλη από τη γνώμη της τάξης μου:
Νομίζω ότι το καλά εργασμένο έργο πρέπει να θάβεται.
Μήπως το σώμα που είναι ένα καλά εργασμένο έργο
δεν έρχεται που λες ότι είναι φταγμένο γι' αυτό
μόνο το πνεύμα δεν είναι φταγμένο για την ταφή
αλλά δεν είναι και κάτι απολύτως ζωντανό
ούτε ιδιαίτερα καλό το πνεύμα
είναι περισσότερο ένα πεισματικό σύμβολο
της ανθρώπινης κατάστασης
και κάθε τάξης πραγμάτων που προνόμια ή κατορθώματα
την κάνουν να λαβαίνει αξιόλογη είδηση του θανάτου της.
Η ζωή των τύψεων και τα δάκρυα
δεν με εμποδίζουν απ' την απάθεια
και εξαιτίας της άσκησης αυτού του προνομίου μου
η ανθρώπινη λογική μού φαίνεται υποτυπώδης
κι ένα κυριότατο χαρακτηριστικό της λογικής
είναι ότι εφόσον υπάρχει είναι πάντα υποτυπώδης
ενώ η ηθική δεν έχει χαρακτηριστικά
όπως κάθε απερίγραπτος πόνος
και σ' αυτήν κανένας αν τύχει να μετέχει
μετέχει πάντα ολόκληρος.
Η επιθυμία μου να δρω κατά συνείδηση
και η μυστική μου κλίση να μην έχω συνείδηση
κάνουν το νου μου να μην προστατεύει το πνεύμα
που το θεωρώ κάτι πολύ μακρυνό απ' τη ζώη μου
η έδρα προστατεύει το πνεύμα
τι λόγους έχω εγώ να προστατεύω το πνεύμα; Κανέναν.
Εμένα με φωτίζουν διαφθορά τύψεις δάκρυα
απειρία στιγμών χωρίς ιστορία
μεγάλες καταστροφές που οδηγούν στην απάθεια
ούτε κι ο θαυμασμός προς τον τεχνίτη έχει θέση μέσα μου
εκέινον μια γνώμη τον κάνει αθάνατο
εγώ ελπίζω να μην υπάρχει ούτε μετά θάνατον ζωή
για να χαθεί εκεί ό,τι κι εδώ
αφού ήμουν αποφασισμένος να σωπάσω.
Λέν' ότι συνειδήσεις που είναι από καταγωγή λεπτές
η δίψα για την αλήθεια τις εκβαρβαρίζει
τις κάνει να περιφρονούν
τη μεταμφιεσμένη αλήθεια των τεχνών
και να μη συγκρατούν εικόνες
καμμιά άλλη εικόνα δεν κρέμεται στους τοίχους
αυτών των έρημων συνειδήσεων
παρά μόνο μια
είναι η εικόνα ενός ανθρώπου γονατισμένου
κι από κάτω γράφει
στο τέλος κανείς γονατιστός αγαπάει
και κερδίζει το πνεύμα.

(Απόσπασμα από το Δ' Κεφάλαιο του σπουδαίου, πολυσέλιδου έπους του Νίκου Παναγιωτόπουλου «Σύσσημον ή Τα Κεφάλαια» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Ινδικτος. Πρόκειται για ένα εντελώς μοναδικό έργο ζωής, πολύσημο και ακατάταχτο. Αντί να εκφράζω με μισόλογα τον μέγα θαυμασμό μου, προτίμησα να σας μεταφέρω μια μικρότατη και δυστυχώς ελλειπτική εικόνα του.)

Στάθης Τσαγκαρουσιάνος