μία Ελλάδα τράνζιτ

Νέες έξεις στις λέξεις. Ζήτω η νέα εποχή! Η παλαιά εποχή επέθανε.

Ακούγοντας μια μεγάλη ομάδα των νέων να μιλάει σήμερα, νιώθει κανείς ότι βρίσκεται τράνζιτ κάπου ανάμεσα Ελλάδα και United States, άντε United Kingdom, σ’ έναν τόπο μεταξύ, που δεν είναι ούτε της πατρίδας ούτε του αποίκου, ούτε του εποίκου, ούτε του αρνησιπάτριδος ,ούτε βεβαίως του μετανάστη. Είναι ένας τόπος μετάλλαξης. Βέβαια για να το αντιληφθεί κανείς αυτό δε χρειάζεται αναγκαστικά να τεντώσει τ’ αυτί του, ακροώμενος την εκφορά της νέας ελληνικής από τα στόματα νεαρών, έως όχι τόσο νεαρών, νεοελλήνων. Μπορεί να τεντώσει λίγο το βλέμμα του από Πάρνηθα έως Πεντέλη, από Υμηττό έως Φάληρο, από Χαϊδάρι έως Αγία Παρασκευή, από Μπραχάμι έως Κηφισιά. Θα δει παντού αυτή την ίδια βαρυσήμαντη διαδικασία μετάλλαξης του φυσικού τόπου, αλλά και του αστικού τοπίου. Με δικά του λόγια το ΠΑΣΟΚ το είχε ευαγγελιστεί αυτό ως «ανάπτυξη» - που πα να πει ομογενοποίηση οικοδομική, και όχι μόνο. Ομογενοποίηση στις ροπές και τις μαζικές νέες συνήθειες, από τη διατροφή και το ρουχισμό, μέχρι τη διασκέδαση και το φλερτ. Ομογενοποίηση στη μόρφωση με τα σχολεία να εξάγουν κάθε χρόνo μασίφ κομμάτια compact γνώσης, τα οποία μπαίνουν σε λίστα αναμονής για την είσοδο στο τράνζιτ αλισβερίσι.

Αλλά αυτή η καινούργια έξη μέσα στις λέξεις είναι η πιο εντυπωσιακή έκφραση της μετάλλαξης που παρατηρώ! Το στόμα κουνιέται λίγο ως ελάχιστα σαν να μασάει πολύ προσεχτικά την τσίχλα του. Μέσα σ’ αυτό το τεμπέλικο κούνημα του στόματος σχηματίζεται η λέξη που βγαίνει κι αυτή τεμπέλικα από τα χείλη και σκάει απαλά στον αέρα σαν τσιχλόφουσκα. Χωρίς κόπο, εύκολα, αδιατάραχτα, απλά.

Και μετά…

Οι λέξεις:

Κοινοτοπίες: ετοιματζίδικες, φασόν φράσεις πλατιάς κατανάλωσης, όπως τα αγγλικά πρώτης ανάγκης που μαθαίναν παλιά τα καμάκια. Τώρα όλοι είμαστε καμάκια ο ένας του άλλου, αλλά, τουλάχιστον στα αγγλικά, έχουμε ένα επίπεδο lower. Για να επικοινωνούμε χρειαζόμαστε μόνο τα χρειώδη. Τα βασικά χρώματα, χωρίς αναμείξεις, αποχρώσεις, ψυχικές διαθέσεις, αντιφάσεις, ανάλυση και σύνθεση. Εκατό – διακόσιες λεξούλες. Οι παραπάνω είναι για τους πολιτικούς και τους δημοσιογράφους. Βοηθάει σ’ αυτό και το γλωσσάρι της τηλεόρασης. Πίσω μας, στο μεταξύ, λέξεις ψυχορραγούν και πεθαίνουν απαρατήρητες, χωρίς μνημόσυνο.

Οι ήχοι:

Εδώ το μεγαλύτερο ενδιαφέρον: οι φθόγγοι μας είναι πλέον αλλότριοι… Τα φωνήεντα είναι πατιναρισμένα απ’ αυτή την τεμπελιά του στόματος ν’ ανοίξει και να σχηματίσει τη λεξούλα, να την προσφέρει ακέραια και σφύζουσα στο αυτί. Έρρινοι ήχοι, μπουκωμένοι, βρώμικα άλφα, χωμένα βαθιά μέσα στο ιγμόρειον άντρον, νυσταγμένα έψιλον που ίσα που ξεμυτίζουν από τις ρινικές κόγχες, ένα τσούρμο ι, η, ει, οι, υ, με σοβαρή κρίση ταυτότητος, αγκαλιασμένα ω και ο να κάνουν τσουλήθρα στον ουρανίσκο, μέχρι που πέφτουν λιγοθυμισμένα στο πάτωμα.

Όλο και περισσότεροι συνέλληνες μιλούν πλέον με αυτό το νέο ήθος. Και δεν εννοώ τα δεκαπεντάρια ή τα εικοσάρια μόνον. Πολύ συχνά το συναντάς αυτό το ιδίωμα σε σαραντάρηδες. Και φοβούμαι ότι αυτή η διαφαινόμενη αλλαγή στη φωνολογία θα επεκταθεί τα προσεχή χρόνια, βοηθούσης της τηλε-παιδείας, σε όλο και περισσότερες ομάδες, δεδομένης δε και της τάσης για ομογενοποίηση που χαρακτηρίζει την ελληνική κοινωνία, δεν αποκλείεται κάποια στιγμή να γίνει και κυρίαρχη μόδα!

Δεν μπορώ να πω ότι είμαι ευτυχής να ζω σ’ έναν τράνζιτ τόπο, ούτε να μιλώ μια τράνζιτ γλώσσα. Το μόνο που με παρηγορεί είναι το ίδιο ακριβώς με αυτό που με τρομάζει. Όλα αλλάζουν. Γρήγορα, διωκτικά, απροειδοποίητα.

Γιατί μέσα στην αλλαγή γεννιέται ακόμα και η ελπίδα.
jiagoggina