Παραθέτω ένα κορφολόγημα από το εξαιρετικό κείμενο του Βαλέρ Νοβαρινά "Μπροστά στο λόγο" (εκδόσεις Παπαζήση) στην μετάφραση - άθλο της Λουίζας Μητσάκου.
jiagogina
Ιδού, λοιπόν, που οι άνθρωποι, επί των ημερών μας, ως αόρατα σύμβολα ανταλλάσσουν τις λέξεις, ένα και μόνο νόμισμα εξ αυτών σφυρηλατώντας: άλαλοι θα καταλήξουμε, διά της επικοινωνίας. Όμοιοι, επιτέλους, με τα ζώα, διότι τα ζώα ποτέ τους δεν μίλησαν, μα πάντοτε άριστα επικοινωνούσαν μεταξύ τους. Κι εμάς δεν μας χώριζε από αυτά παρά μόνο της ομιλίας το μυστήριο. Και εις την κατάστασιν των ζώων εν τέλει θα περιέλθουμε: εκ των εικόνων προπονημένοι, εκ της των πάντων συναλλαγής αποβλακωμένοι, του κόσμου τούτου και πάλι καταβόθρες, και πάλι τροφή για το θάνατο. Άφθογγο της ιστορίας το τέλος.
Στη μηχανική και ενόργανη εικόνα της ομιλίας, της προτεινόμενης από το μέγα εμπορικό σύστημα που έρχεται να απλώσει τα δίχτυα του πάνω στην αποπροσανατολη-σμένη Δύση μας, στη λατρεία των πραγμάτων, στην ύπνωση του αντικειμένου, στην ειδωλολατρία, σ' αυτόν τον χρόνο που, αυτοκαταδικαζόμενος, μοιάζει να μην είναι πια παρά ο κυκλικός χρόνος μιας πώλησης ες αεί, σ' αυτόν τον χρόνο κατά τον οποίο ο διαλεκτικός υλισμός, ξεπεσμένος, ανοίγει διάβα στον ολοκληρωτικό υλισμό - αντιπαραθέτω την ημετέρα κάθοδο διά γλώσσης αγλώσσου εν τη νυκτί της του ημετέρου σώματος ύλης, μέσω των λέξεων και της μοναδικής εμπειρίας που αποτελεί κάθε ομιλών, κάθε λαλέουσα ύπαρξις του εδώ, ενός εν τω λόγω ταξιδιού. Αντιπαραθέτω την επίγνωση ότι υπάρχει, στα τρίσβαθα του εαυτού μας, όχι κάτι το οποίο μας ανήκει (το ατομικό μας κύτταρο, η ταυτότητά μας, η του εγώ εγκάθειρξις), αλλά μία ρωγμή εσώτερη, σχισμάδα ειρημένη.
(...)
Ο λόγος δεν περνάει από τον ένα στον άλλο σαν ύλη εμπορεύσιμη, σαν τα τρόφιμα, σαν τα χρήματα - μεταμορφώνεται, διαβαίνει και δίνεται. Ολοζώντανος από τον ένα στον άλλο, ο λόγος είναι ρευστός· σαν το κύμα ανάμεσά μας γλιστράει και εκ της εξ ημών διελεύσεως μεταμορφώνεται· το χάρισμα του ομιλείν μεταδίδεται - το χάρισμα που παραλάβαμε και που οφείλουμε να το παραδώσσουμε. Το χάρισμα να ανοίγουμε με το στόμα μας ένα έμπνουν πέρασμα στην ύλη. Το χάρισμα να ανοίγουμε με το στόμα μας ένα πέρασμα στο θάνατο.
Ομιλούντες τον κόσμο εν στόματι φέρουμε. Υφίσταται διά της γλώσσης μία σκηνή όπου είναι προφανές ότι η ύλη στερείται πλέον βάρους, ότι είναι ηττημένη. Υφίσταται ένα εκτός τόπου θέατρο όπου διά του λόγου η ύλη του θανάτου είναι συντετριμμένη και ανοχύρωτη. Υφίσταται μία περιοχή όπου τίποτα δεν προβάλλει πια καμιάν αντίσταση μπροστά στη χαρά μας. Κάθε λέξη, οποιαδήποτε λέξη, και η πιο μικρούλα απ' όλες τις λέξεις, η οποιαδήποτε, των πάντων είναι μοχλός. Ανασηκώνει την ύλη του θανάτου. Επί του κόσμου ο λόγος: έρχεται το κουφάρι του για να αναρπάσει.
(...)
Εάν οι λέξεις μας οδηγούν στην άγλωσση γλώσσα πλησίον και πεθαίνουν, αυτό καθόλου δεν σημαίνει ότι ο λόγος απέτυχε, ότι οι λέξεις είναι ανήμπορες, καθόλου: οι λέξεις απλώς μας οδηγούν στο μυστήριο και πεθαίνουν εφ' όσον, εντελώς φυσικά, πυρπολούνται από την πνοή μας και καίγονται στην ίδια με μας φωτιά, μεθ' ημών διαβαίνοντες. Πεθαίνουν, επειδή μας λένε εκείνο για το οποίο δεν μπορούμε να μικλήσουμε. Μονάχα αυτές το λένε, όχι η άφωνη σιωπή. Λόγος η πιο βαθιά σιωπή και κίνηση η άκρα ακινησία. Γιατί το μυστήριο το αληθές δεν είναι ζοφερό, μήτε κεκαλυμμένο - και διόλου νεφελώδες - παρά φως άπλετο επάνω του χυμένο. Το μυστήριο σε κατανοεί, γι' αυτό και είναι ακατανόητο.
(...)
Τα πάντα εν τω κόσμω διατεταγμένα, κι αυτό είναι που φοβίζει υπερβολικά τον άνθρωπο. Τίποτα πιο τρομακτικό από αυτή τη δόξα του πραγματικού που δεν είναι για τα δικά μας μάτια. Αυτό που τρομάζει δεν είναι τούτο εδώ το χάος, μήτε η λαβυρινθοειδής κατάσταση των πραγμάτων, αλλά η απόλυτη τακτοποίηση των πάντων και η αιφνίδια εμφάνιση του σύμπαντος εν διατεταγμένη γλώσση. Δεν μας τρομάζει η συσσώρευση, το ακατονόμαστο της ύλης, αλλά η τάξις που εν αυτή αφουγκραζόμαστε. Δεν είανι κάτι που το καταλαβαίνουμε μόλιε το δούμε - τα πάντα απαξία για την όραση -, αλλά κάτι που το αφουγκραζόμαστε. Αφουγκραζόμαστε μια τάξη μέσα στη γλώσσα. Και αφουγκραζόμαστε μια τάξη μέσα στο χρόνο. Και είναι πολύ ωραίο που στα γαλλικά χρησιμοποιούμε την ίδια λέξη, entendre, για να σημάνουμε ομού την πράξη της ακοής και της αντίληψης.
(...)
Ο λόγος δεν είναι μία υπεράνω του κόσμου άλλη πραγματικότητα που προσμετράται στην ύλη, μια μαρτυρία για το σύμπαν και ο τρόπος που βρήκαν ορισμένα ζώα για να την εκφράσουν· ο κόσμος δεν μας περίμενε σαν κάποια ζώα που κοπιάσαν εδώ κάτω κάποτε για να εμπλουτίσουν τη δημιουργία με τη γλώσσα: ρητός από γεννησιμιού του ο κόσμος. Η γλώσσα αρχήθεν. Δεν είναι κάτι που λόγω της εξέλιξης το κατακτήσαμε και που μας ξεχωρίζει από τα ζώα, αλλά κάτι που πηγαίνει πιο πέρα από όλα τα πράγματα, γιατί ανάγεται στην πρώτη εμφάνισή τους. Ο λόγος δεν ονομάζει, καλεί. Αστραπή είναι, κεραυνός: οι λέξεις δεν επικαλούνται, κόβουν, σχίζουν το βράχο. Η γλώσσα δεν έχει τίποτα να περιγράψει διότι ήν εν αρχή. Βαθιά μες στην καρδιά της ύλης το γλωσσικό μυστήριο. Μια γλώσσα είναι ο κόσμος, ο λόγος μας το θυμάται καλά. Γιατί προϋπάρχει. Το σύμπαν ανοίγοντας, εντυπώνεται μέσα σου. Τίποτα υλικό στα τρίσβαθα του ανθρώπου, μόνο το ορθάνοιχτο το στόμα του, το ξέφραγο πέρασμά του. Χωρίς περιεχόμενο. Γεννημένος διάτρητος και κάτοπτρο του απύθμενου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου