Τιμώντας το λόγο και τις πράξεις αυτού του νεανικού πνεύματος,
αυτού του αληθινού παλικαριού,
του ωραίου Έλληνα,
ανθολογώ ένα απόσπασμα από το βιβλίο του
"Η ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΙΑΣ ΓΗΣ"
ΟΙ ΧΟΡΕΥΤΑΡΑΔΕΣ
Όλοι οι Κυκλαδίτες στροβιλίζονται στη δίνη του χορού μεθυσμένοι από της ζωής το κέφι. Ξέρουν να εκφράζουν με χορευτικές κινήσεις τα αισθήματά τους. Έχουν το χορό ως ένα από τα πιο ευαίσθητα μέσα επικοινωνίας. Στους κύκλιους χορούς είτε στους αντικριστούς, είτε κι όταν ο χορευτής σχεδιάζει ατομικές χορογραφικές συνθέσεις, ο Κυκλαδίτης ξέρει να χορεύει. Ο χορός του είναι απαύγασμα αισθημάτων, ρυθμού, κινήσεων και πλαστικής αρμονίας. Έχει μέσα του τη ρυθμική ευαισθησία.
Μέσα στο ρυθμό του χορού, οι Κυκλαδίτες διατηρούν πανάρχαιες μνήμες, διαφυλάττουν την πολιτισμική ιστορία τους. Οι χοροί τους είναι η ιστορία τους η ίδια. Όπως ο "αγέρανος' που χορεύουν στην Πάρο. Ο χορός του "κυρ-Βοριά" στη Σίφνο. Ο χορός της "Βλάχας" κι η "Λειβαδίτικη Βλάχα" κι ο χορός της "Βλαχοπούλας" στη Νάξο. Ο "χορός των κουδουνάτων" στ' Απεράθου της Νάξου. Η "πόλκα" της Ανάφης και της Τζιας. Ο ιδιότυπος χασαποσέρβικος σ' όλα τα νησιά. Ο "Βιντζηλαιαδίστικος" που χορεύουν στην Κωμιακή της Νάξου. Ο βουνήσιος "Κατσιβελικός" χορός στην Άνδρο. Ο "αγωγιάτικος" και ο "ζαμπαχανιώτικος" στη Τζια. Ο "Νικεντρές" στην Αμοργό. Ο "Μόλα όξω" στη Σίφνο. Ο χορός του Γάμου στην Τήνο. Πέρα βέβαια από το "Συρτό" και τον κανονικό ή το γρήγορο "Μπάλο" που χορεύουν όλοι οι Κυκλαδίτες.
Ξέρουν επίσης να οργανώνουν εξαίρετα χοροστάσια. Όπως τα Μπαλόσια στη Μύκονο, το Λωλοπανήγυρο στη Σίφνο, το γαμήλιο χορό Ντάιμα στη Σαντορίνη, πέρα από τα καθιερωμένα πανηγύρια σ' όλα τα νησιά, καθώς και τα πανηγύρια στους γάμους και τα βαφτίσια.
Οι Κυκλαδίτες αναμφισβήτητα είναι εξαίρετοι χορευτές. Σ' όλα τα Κυκλαδονήσια υπάρχουν χωριά με εξαίσιους θεράποντες της Τερψιχόρης. Στη δική μου, όμως, υποκειμενική εντελώς κλίμακα της χορευτικής δεινότητας, πρώτοι έρχονται οι Συλλακιώτες της Κύθνου. Ασυναγώνιστοι χορευτές είναι κι οι Κυμουλιάτεςς κι οι Απεραθίτες, κι οι Σχοινουσιώτες, κι οι Αναφιώτες, κι οι Τηνιακοί. Πρώτοι, όμως, ανάμεσα στους πρώτους είναι οι Δρυοπιδείς. Υποκειμενική βέβαια η γνώμη μου, και μπορεί να έχω λάθος.
Στη μνήμη μου μέσα όμως, μόλις θυμηθώ τα Θερμιά, μου 'ρχεται αμέσως στο νου ο χορός των Συλλακιωτών. Η απόλυτη εναρμόνιση κινήσεων και μουσικής.
Ειν' ο χορός μαγεία, έκσταση για την καθολική, όλου του κορμιού, στην κίνηση συμμετοχή. Ζωή σημαίνει κίνηση. Τ' ακίνητα δεν έχουν ζωή. Κι όταν όλο το κορμί κινείται, πάλλεται, δονείται, σημαίνει πως το κάθε κύτταρο είναι ζωντανό. Ο άνθρωπος που ζει ολόψυχα με την κάθε ίνα του κορμιού του, με το κάθε μόριο της ύπαρξής του, χορεύει, χαίρεται τη ζωή του. Ειν' ο χορός η αναπνοή της οντότητάς του. Το κολύμπι του κορμιού στον αγέρα.
Ειν' ο χορός έκφραση, κι η έκδηλη μορφή επικοινωνίας. Καθώς χορεύεις μιλάς, εκφράζεις τα αισθήματά σου, επικοινωνείς. Όταν πιάνεσαι να χορέψεις με τον άλλον, το συνάνθρωπό σου, και συντονίζετε τις κινήσεις του κορμιού και τα βήματά σας είναι όλα ένα, τότες πέφτουν οι φράχτες όλοι, που υψώνει η ατομικότητα και περιχαρακώνει ο εγωισμός. Ειν' ο χορός του συνόλου και της κοινωνίας η έκφραση. Η καθολική χαρά. Το κοινωνικό ξέσπασμα το ευφρόσυνο. Είναι η κορύφωση του γλεντιού, το χαροκόπι.
Ειν' ο χορός μίμηση. Αναπαράσταση μιμητική των έργων της ανθρώπινης κοινωνίας. Το θέρος, ο τρύγος, το λιομάζωμα, αποτυπώθηκαν σε χορευτικές κινήσεις. Σε κινήσεις με ρυθμό. Σε κινήσεις πλαστικής αρμονίας όλου του κορμιού.
Ειν' ο χορός η αναπαράσταση της κίνησης της φύσης. Μίμηση της αλλεπάλληλης κίνησης των κυμάτων. Όλος ο κυματισμός της θάλασσας. Η κίνηση των ανέμου. Το άνοιγμα των λουλουδιών. Το παιχνίδι των ριφιών και των αγριμιών. Ο χορός της μέλισσας. Η ιστορία κι η χαρά της ζωής.
Ειν' ο χορός η επαφή κι η κουβέντα τ' ανθρώπου με τη γη. Δεν είναι η απομάκρυνση, η αποστασιοποίηση από τη γη, αλλά η άμεση επικοινωνία μαζί της. Όσοι χορεύοντας επιχειρούν να ξεφύγουν από τη μάνα γης δε χορεύουν, κι όσοι με τα πόδια τους χτυπούν τη γη και πάλι δε χορεύουν. Οι καλοί χορευτές; αγγίζουν, χαϊδεύουν τη γη. Κι ειν' ο χορός τους ένα ερωτικό παιχνίδι με τη γη. Δεν είναι τυχαίο που όταν οι Φαίακες έστησαν χορό να χαροποιήσουν τον Οδυσσέα, αφού έπαιξαν πρώτα με μια σφαίρα, έπειτα χόρεψαν με την πολύθροφη τη γη (ορχείσθην δη έπειτα ποτί χθονί πουλυβοτείρη)
Αυτά όλα μου 'ρχονται στο νου κι όταν θωρώ να χορεύουν · κι όταν χορεύω· κι όταν η Κύθνος πλησίστια γιομίζει του νου μου τις κάμαρες με τις ομορφιές της, νιώθω πως ζω, πως υπάρχω.
Από την Εποχή του Κυκλαδικού Πολιτισμού, οι Κυκλαδίτες χορεύουν. Το φανερώνει η εγχάρακτη χορευτική παράσταση σε μια από τις Πλάκες τ' Αρωνιού που βρίσκονται στ' Απεραθίτικο Αρχαιολογικό Μουσείο και μαρτυρούν τον τρόπο ζωής εκείνης της μακρινής εποχής.
Όταν χορεύουν οι Κυκλαδίτες τον αργόσυρτο συρτό ή το γρήγορο μπάλο αποδείχνουν πως ζουν, υπάρχουν και δημιουργούν, πως καματεύουν τη γης με τον ήλιο και τον άνεμο.
Όσο χορεύουν οι Κυκλαδίτες δε φοβάμαι, στα νησιά μας η ζωή δε θα ξεριζωθεί.
Ξέρουν επίσης να οργανώνουν εξαίρετα χοροστάσια. Όπως τα Μπαλόσια στη Μύκονο, το Λωλοπανήγυρο στη Σίφνο, το γαμήλιο χορό Ντάιμα στη Σαντορίνη, πέρα από τα καθιερωμένα πανηγύρια σ' όλα τα νησιά, καθώς και τα πανηγύρια στους γάμους και τα βαφτίσια.
Οι Κυκλαδίτες αναμφισβήτητα είναι εξαίρετοι χορευτές. Σ' όλα τα Κυκλαδονήσια υπάρχουν χωριά με εξαίσιους θεράποντες της Τερψιχόρης. Στη δική μου, όμως, υποκειμενική εντελώς κλίμακα της χορευτικής δεινότητας, πρώτοι έρχονται οι Συλλακιώτες της Κύθνου. Ασυναγώνιστοι χορευτές είναι κι οι Κυμουλιάτεςς κι οι Απεραθίτες, κι οι Σχοινουσιώτες, κι οι Αναφιώτες, κι οι Τηνιακοί. Πρώτοι, όμως, ανάμεσα στους πρώτους είναι οι Δρυοπιδείς. Υποκειμενική βέβαια η γνώμη μου, και μπορεί να έχω λάθος.
Στη μνήμη μου μέσα όμως, μόλις θυμηθώ τα Θερμιά, μου 'ρχεται αμέσως στο νου ο χορός των Συλλακιωτών. Η απόλυτη εναρμόνιση κινήσεων και μουσικής.
Ειν' ο χορός μαγεία, έκσταση για την καθολική, όλου του κορμιού, στην κίνηση συμμετοχή. Ζωή σημαίνει κίνηση. Τ' ακίνητα δεν έχουν ζωή. Κι όταν όλο το κορμί κινείται, πάλλεται, δονείται, σημαίνει πως το κάθε κύτταρο είναι ζωντανό. Ο άνθρωπος που ζει ολόψυχα με την κάθε ίνα του κορμιού του, με το κάθε μόριο της ύπαρξής του, χορεύει, χαίρεται τη ζωή του. Ειν' ο χορός η αναπνοή της οντότητάς του. Το κολύμπι του κορμιού στον αγέρα.
Ειν' ο χορός έκφραση, κι η έκδηλη μορφή επικοινωνίας. Καθώς χορεύεις μιλάς, εκφράζεις τα αισθήματά σου, επικοινωνείς. Όταν πιάνεσαι να χορέψεις με τον άλλον, το συνάνθρωπό σου, και συντονίζετε τις κινήσεις του κορμιού και τα βήματά σας είναι όλα ένα, τότες πέφτουν οι φράχτες όλοι, που υψώνει η ατομικότητα και περιχαρακώνει ο εγωισμός. Ειν' ο χορός του συνόλου και της κοινωνίας η έκφραση. Η καθολική χαρά. Το κοινωνικό ξέσπασμα το ευφρόσυνο. Είναι η κορύφωση του γλεντιού, το χαροκόπι.
Ειν' ο χορός μίμηση. Αναπαράσταση μιμητική των έργων της ανθρώπινης κοινωνίας. Το θέρος, ο τρύγος, το λιομάζωμα, αποτυπώθηκαν σε χορευτικές κινήσεις. Σε κινήσεις με ρυθμό. Σε κινήσεις πλαστικής αρμονίας όλου του κορμιού.
Ειν' ο χορός η αναπαράσταση της κίνησης της φύσης. Μίμηση της αλλεπάλληλης κίνησης των κυμάτων. Όλος ο κυματισμός της θάλασσας. Η κίνηση των ανέμου. Το άνοιγμα των λουλουδιών. Το παιχνίδι των ριφιών και των αγριμιών. Ο χορός της μέλισσας. Η ιστορία κι η χαρά της ζωής.
Ειν' ο χορός η επαφή κι η κουβέντα τ' ανθρώπου με τη γη. Δεν είναι η απομάκρυνση, η αποστασιοποίηση από τη γη, αλλά η άμεση επικοινωνία μαζί της. Όσοι χορεύοντας επιχειρούν να ξεφύγουν από τη μάνα γης δε χορεύουν, κι όσοι με τα πόδια τους χτυπούν τη γη και πάλι δε χορεύουν. Οι καλοί χορευτές; αγγίζουν, χαϊδεύουν τη γη. Κι ειν' ο χορός τους ένα ερωτικό παιχνίδι με τη γη. Δεν είναι τυχαίο που όταν οι Φαίακες έστησαν χορό να χαροποιήσουν τον Οδυσσέα, αφού έπαιξαν πρώτα με μια σφαίρα, έπειτα χόρεψαν με την πολύθροφη τη γη (ορχείσθην δη έπειτα ποτί χθονί πουλυβοτείρη)
Αυτά όλα μου 'ρχονται στο νου κι όταν θωρώ να χορεύουν · κι όταν χορεύω· κι όταν η Κύθνος πλησίστια γιομίζει του νου μου τις κάμαρες με τις ομορφιές της, νιώθω πως ζω, πως υπάρχω.
Από την Εποχή του Κυκλαδικού Πολιτισμού, οι Κυκλαδίτες χορεύουν. Το φανερώνει η εγχάρακτη χορευτική παράσταση σε μια από τις Πλάκες τ' Αρωνιού που βρίσκονται στ' Απεραθίτικο Αρχαιολογικό Μουσείο και μαρτυρούν τον τρόπο ζωής εκείνης της μακρινής εποχής.
Όταν χορεύουν οι Κυκλαδίτες τον αργόσυρτο συρτό ή το γρήγορο μπάλο αποδείχνουν πως ζουν, υπάρχουν και δημιουργούν, πως καματεύουν τη γης με τον ήλιο και τον άνεμο.
Όσο χορεύουν οι Κυκλαδίτες δε φοβάμαι, στα νησιά μας η ζωή δε θα ξεριζωθεί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου