Μέθοδος Coblenzer:
Φώνηση Συγχρονισμένη με την Αναπνοή (Φ.Σ.Α.)
Φώνηση Συγχρονισμένη με την Αναπνοή (Φ.Σ.Α.)
ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ για ηθοποιούς και επαγγελματίες του λόγου και της φωνής (λογοθεραπευτές- εκπαιδευτικούς)
Με την Aese Orsted και την Varinka Kierulff Boseman
Aθήνα, 12-16 Οκτωβρίου 2019
Χώρος Τέχνης Ιδιόμελο
Ελευθερίου Βενιζέλου 17, Μαρούσι (κοντά στον ΗΣΑΠ)
Επικοινωνία: 210 6817042
Σύνολο ωρών διδασκαλίας: 31 (με διαλείμματα), που θα περιλαμβάνουν πρακτικές ασκήσεις εναλασσόμενες με θεωρία.
Κόστος σεμιναρίου: 250 ευρώ
Μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων 16 και ελάχιστος 10.
Προϋπόθεση κάποια γνώση αγγλικών.
Οι συμμετέχοντες θα πρέπει να έχουν μαζί τους μια μικρή μπάλα (μέγεθος μπάλας του τένις), σημειωματάριο για σημειώσεις και ένα στρωματάκι για τις ασκήσεις.
Μετά το πέρας του σεμιναρίου θα δοθεί πιστοποιητικό συμμετοχής
Δηλώσεις συμμετοχής και κατάθεση διδάκτρων μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου.
ποια τα οφέλη:
• αποκτάτε πολλαπλά εργαλεία για να αναπτύξετε την ικανότητα επικοινωνίας με τον εαυτό και με τους άλλους
• Η ΦΣΑ έχει αποδειχτεί αποτελεσματική και ευεργετική τόσο για τις καλλιτεχνικές όσο και για τις λογοθεραπευτικές συνδέσεις
• Η φωνή σας θα ενδυναμωθεί
• Η φωνητική σας ενέργεια θα αποκτήσει εστίαση
• Δίνεται πιστοποιητικό συμμετοχής
Μέθοδος Coblenzer- Φώνηση Συγχρονισμένη με την Αναπνοή (ΦΣΑ)
Η Φώνηση Συγχρονισμένη με την Αναπνοή (ΦΣΑ) είναι μια μοντέρνα ολιστική μέθοδος αναπνοής, φωνής και λόγου, έργο ζωής του καθηγητή Horst Coblenzer(1927-2014). Υπήρξε ηθοποιός ο ίδιος και “δάσκαλος λόγου” και δίδαξε μαθητές θεάτρου για σαράντα χρόνια σχεδόν στη Σχολή του Μάξ Ρέινχαρντ (Max Reinhard Seminar), στο Πανεπιστήμιο Παραστατικών Τεχνών στη Βιέννη. Με βάση ακτινογραφίες και εξετάσεις EMG, μαζί με τον καθηγητή Franz Muhar, προχώρησε σε επιστημονική αποτύπωση της λειτουργίας του διαφράγματος κατά τη διάρκεια της φώνησης. Η διδακτορική του διατριβή έχει τίτλο “Ο ρυθμός της αναπνοής και η σημασία του για την παραγωγή λόγου στον ηθοποιό” (“The Significance of Phonatory Breath Rhythm for the Actor’s Speech Production”). Ανέπτυξε την μέθοδο ΦΣΑ με βάση τις δικές του επιστημονικές του ανακαλύψεις, την Eutonia του Gerda Alexander, τη μέθοδο Schlaffhors/Andersen, αλλά και την γερμανική φωνιατρική λογοτεχνία της δεκαετίας του '60.
ΛΙΓΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΘΟΔΟ
από την
Aase Orsted
Φώνηση Συγχρονισμένη με την Αναπνοή (ΦΣΑ)
Η ΦΣΑ σε σχέση με τις άλλες φωνητικές μεθόδους
Η φωνο-θεραπεία είναι ενα διεπιστημονικό επάγγελμα που διαμορφώθηκε στην κεντρική Ευρώπη πριν από εκατόν είκοσι χρόνια περίπου από σπουδαίους φωνίατρους, όπως ο Emil Froeschels και ο Hermann Gutzmann. Αργότερα στη διαμόρφωσή του συνεισέφεραν οι τέχνες του τραγουδιού και του θεάτρου, αλλά και η επιστήμη της φωνής, η γλωσσολογία και η ψυχολογία. Η κάθε μέθοδος περιλαμβάνει διάφορες τεχνικές με ένα κοινό θεωρητικό υπόστρωμα, αντιπροσωπευτικό της κλίσης του κάθε συγγραφέα.
Οι δημιουργοί των διαφορετικών φωνητικών μεθόδων κοιτάζουν σε διαφορετικές κατευθύνσεις πάνω στο λογοπεδικό τοπίο. Το πεδίο είναι τόσο πολυδιάστατο, με αποτέλεσμα κανείς να μην μπορεί να ισχυριστεί ότι έχει μια πλήρη εικόνα και μια καθολική απόλυτη αλήθεια. Για τον λογοθεραπευτή σοφό είναι να αποφεύγει τους αφορισμούς της αυθεντίας, να σκέφτεται απροκατάλυπτα και να είναι ανοιχτός στο να πειραματίζεται με στις διάφορες μεθόδους.
Οι παλιότερες μέθοδοι ήταν πρωτίστως μηχανικές και αντιμετώπιζαν την παραγωγή φωνής και λόγου με απλουστευτικό τρόπο, με την άσκηση επιμέρους και απομονωμένων στοιχείων, το ένα μετά το άλλο, χρησιμοποιώντας συλλαβές χωρίς νόημα και κατασκευές φράσεων επίσης χωρίς νόημα. Πιο πρόσφατα, εμφανίστηκαν οι συνδυαστικές ψυχοθεραπευτικές μέθοδοι, που συνδυάζουν την ψυχοθεραπεία, την εκπαίδευση φωνής και λόγου, και τη χαλάρωση, με έναν πιο ολιστικό τρόπο.
Η ΦΣΑ ανήκει στις νεώτερες μεθόδους. Αναπτύχθηκε κατά τη δεκαετία του ΄60 από τον καθηγητή Horst Coblenzer (1927-2014), ο οποίος για ένα διάστημα ήταν συνεργάτης τόσο του Γερμανού φωνίατρου καθηγητή Johannes Pahn, εμπνευστού της Ρυνικής Φωνητικής Μεθόδου, όσο και της Αμερικανίδας δασκάλας φωνητικής Jo Estill με το έργο της“Compulsory Figures”.
Η ΦΣΑ και ο καθηγητής Coblenzer
Φώνηση Συγχρονισμένη με την Αναπνοή (ΦΣΑ) σημαίνει να προσαρμόζεις το μήκος των φράσεων ομιλίας στον προσωπικό φυσικό σου ρυθμό αναπνοής – και όχι το ανάποδο: δηλαδή να αφήνεις τις σκέψεις σου να ελέγχουν τη ροή του λόγου, προξενώντας έτσι αυθαίρετα την καταπίεση του αέρα.
Η συντομογραφία της μεθόδου του Coblenzer στα ελληνικά είναι ΦΣΑ. Η αγγλική ονομασία της μεθόδου είναι Breath Timed Phonation(BTP). Στα γερμανικά έχει τα αρχικά ΑΑΡ (Atem Rhytmisch Angepasste Phonation). Η μέθοδος έχει πάρει το όνομά της με βάση την πιο σημαντική αρχή της, ότι η αναπνοή κατά τη φώνηση θα έπρεπε να είναι πάντα φυσική και, όσον αφορά τη φυσιολογία, «εύκολη, αθόρυβη καιχωρίς προσπάθεια».
Ο Horst Coblenzer δούλεψε σαν ηθοποιός και δάσκαλος λόγου στη Γερμανία, έως ότου προσελήφθη σαν καθηγητής ορθοφωνίας (αναπνοή, φωνής και λόγου) στη Σχολή του Μαξ Ρέινχαρντ (Max Reinhardt Seminar), στο Πανεπιστήμιο Μουσικής και Παραστατικών Τεχνών στη Βιέννη (1961-1997). Με τη διδακτορική του διατριβή “Ο ρυθμός της αναπνοής και η σημασία του για την παραγωγή λόγου στον ηθοποιό” (“The Significance of Phonatory Breath Rhythm for the Actor’s Speech Production”) έγινε καθηγητής Πανεπιστημίου. Είχε βαθιά γνώση της ευρύτατης γερμανικής βιβλιογραφίας, σχετικής με τη φωνιατρική, και έχει πραγματοποιήσει επιστημονικές έρευνες, σε συνεργασία με τον πνευμονολόγο καθηγητή Franz Muhar, στη Βιέννη. Με βάση τις ακτινογραφίες και τις εξετάσεις EMG του διαφράγματος κατά τη φώνηση, τεκμηρίωσαν ότι το διάφραγμα δεν είναι μόνο ένας παθητικός αναπνευστικός μυς, αλλά μπορεί να έχει μια δική του δραστηριότηtα. Και ότι μπορεί να εκπαιδευτεί να κρατήσει την ένταση της εισπνοής κατά την διάρκεια της φώνησης. Επομένως η μέθοδος ΦΣΑ συνδυάζει στοιχεία από το θέατρο, την φωνιατρική και την επιστήμη της φωνής.
Η αφετηρία της ΦΣΑ και το Τριμερές Μοντέλο της Φώνησης
Σχήμα 2. Το Τριμερές Μοντέλο της Φώνησης
1= διάφραγμα 2= φωνητικές χορδές 3= αντηχεία – φωνητική οδός
Ο Coblenzer εστιάστηκε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη λειτουργία του διαφράγματος και κατέδειξε ότι η ΦΣΑ λειτουργεί στην πηγή της ενέργειας από τη βάση της φώνησης.
Η ΦΣΑ φυσικά περιλαμβάνει τεχνικές και για τις τρεις βαθμίδες της φώνησης, αλλά δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην πηγή της ενέργειας. Οι άλλες μέθοδοι (όπως των Pahn and Estill) χρησιμοποιούν σαν αφετηρία την πηγή της φωνής ή τον φωνητικό αγωγό.
Οι βασικές αρχές της ΦΣΑ
Οι βασικές αρχές της ΦΣΑ
Σημαντική σημασία έχει η σχέση κίνησης και αναπνοής, και η χρήση της. Κάθε κίνηση έχει τη δική της αναπνοή και, καθώς είναι ευκολότερο να μιμηθεί κανείς έναν τρόπο κίνησης από τον τρόπο της αναπνοής, ένα μεγάλο μέρος των ασκήσεων της μεθόδου ΦΣΑ συνοδεύονται από μείζονες σωματικές κινήσεις ή χειρονομίες, που διευκολύνουν την φωνητική αναπνοή και την εμπέδωση μιας βαθιάς πλευρο-κοιλιακής φωνητικής αναπνοής. Αυτό καθιστά την μέθοδο δυναμική και κατάλληλη και για τα παιδιά.
Η σχέση μεταξύ της ψυχικής έντασης και της αναπνοής είναι άλλη μία βασική αρχή. Η υπερδιέγερση επηρεάζει το νευρικό σύστημα που καθορίζει την ρύθμιση του τονικού ύψους της φωνής, πράγμα που σημαίνει ότι η στοχευμένη δουλειά με εντατική προσοχή θα παρέχει επιπλέον ενέργεια και πίεση του αέρα για την παραγωγή της φωνής. Ασκήσεις συνειδητές και με νόημα προσφέρουν κίνητρο στους συμμετέχοντες. Δεν δουλεύουμε ποτέ μηχανικά ή από ρουτίνα και δεν χρησιμοποιούμε ποτέ συλλαβές χωρίς νόημα αλλά διαλέγουμε να δουλεύουμε πάνω σε κείμενα λογοτεχνικά. Μ’ αυτό τον τρόπο η θεραπεία είναι ευχάριστη και ενδιαφέρουσα και πετυχαίνουμε ταχύτερα αποτελέσματα.
Η τρίτη βασική αρχή υποστηρίζει ότι κάθε λόγος είναι επικοινωνία. Σκοπός της θεραπείας είναι, επομένως, να διαμορφώσει υγιή όργανα λόγου και την ικανότητα υπηρέτησης του μηνύματος, έτσι ώστε να είναι εύκολο οι Συνομιλητές να ακούν και να αντιλαμβάνονται o ένας τον άλλο. Ως εκ τούτου ο ομιλητής θα πρέπει να διατηρεί ένταση και επαφή καθ’ όλη τη διάρκεια της φράσης, από την αρχή ως το τέλος.
Εμπειρίες από την μέθοδο ΦΣΑ κατά την λογοθεραπευτική πρακτική
Οι πολλές σωματικές και συνειδητής πρόθεσης ασκήσεις κάνουν τη μέθοδο ολιστική και εξασφαλίζουν την ποικιλία και την ένταση του προγράμματος. Έχω προσωπική εμπειρία για το πόσο σημαντικό είναι για το τελικό αποτέλεσμα της φωνητικής θεραπείας να προηγείται η συστηματική εργασία στο ενεργειακό επίπεδο, με στόχο την εδραίωση μιας καλής φώνησης συγχρονισμένης με την αναπνοή πριν ξεκινήσει η άσκηση με τους λεπτούς κινητικούς μύες του λάρυγγα και τον φωνητικό αγωγό. Απ΄ όσο ξέρω, ο Coblenzer είναι ο μοναδικός δάσκαλος που έχει αναπτύξει έναν τόσο μεγάλο αριθμό συνολικών τεχνικών που διευκολύνουν την εκμάθηση της φυσιολογικής αναπνοής. Πάντα χρησιμοποιώ αυτές τις ασκήσεις στην αρχή και το τέλος της θεραπείας σαν ένα πλαίσιο για να κατακτηθεί η φυσική αναπνοή και να επιτευχθεί η διέγερση, η προσαρμογή του μυικού τόνου στο σώμα και η καλή μεταφορά της παραγωγής του ήχου στην καθημερινότητα.
Στη μεσαία φάση της θεραπείας γίνεται συγκεκριμένη δουλειά στα ανώτερα επίπεδα: στην φωνητική πηγή και τα αντηχεία. Εδώ μπορεί κανείς να εργαστεί κανείς εκλεκτικά, χρησιμοποιώντας αντίστοιχες ασκήσεις από άλλες μεθόδους, πράγμα το οποίο δίνει τη δυνατότητα για πολλές επιλογές και την ευκαιρία να εξυπηρετήσει πολλαπλές και διαφορετικές ανάγκες.
Ωστόσο, ο Coblenzer πάντα τόνιζε την αξία της επιστροφής σε ένα αφομοιωμένο όλον, μετά από τη εξειδικευμένη εκπαίδευση σε μικρότερα σύνολα: μπορεί να είναι ένα περπάτημα και ένα τραγούδι, ή μια απαγγελία, έτσι ώστε οι καινούργιες δεξιότητες να αφομοιωθούν και να εξασφαλιστεί η καλή μεταφορά τους.
Συμπέρασμα
Η ΦΣΑ είναι μια μοντέρνα ολιστική μέθοδος αναπνοής, φωνής και λόγου, ιδιαίτερα χρήσιμη για παιδιά και ενηλίκους και για πολλές και διαφορετικές διαγνώσεις φωνής και λόγου. Είναι χαρά να δουλεύεις με τη μέθοδο αυτή, και μοιάζει εύκολη, αν και προϋποθέτει μεγάλη προετοιμασία και φροντίδα. Προαπαιτούμενο είναι η δέσμευση ότι θα την κάνεις αυτή τη δουλειά. Αν οι ασκήσεις εκτελούνται χαλαρά και νωθρά, τότε απλώς δεν πετυχαίνεις το αποτέλεσμα που θέλεις. Είναι αποδεδειγμένο ότι η σωστή εξάσκηση της ΦΣΑ εξοικονομεί χρόνο και είναι αποτελεσματική στην εκπαίδευση τραγουδιστών και ηθοποιών. Προσφέρει λογοθεραπευτικά αποτελέσματα και καλό επίπεδο ζωής. Φαίνεται ότι οι πολλές και συνειδητές ασκήσεις κίνησης είναι θελκτικές για το νευρικό σύστημα και εξασφαλιζουν ένα ακόμα καλύτερο αποτέλεσμα.
Πρόγραμμα
Σάββατο 12 Οκτωβρίου
16.30 – 17.30 Καλωσόρισμα. Εισαγωγή
17.30 – 18.30 Θεωρία
18.30 – 19.30 Κινητοποίηση: Συνολικές μηχανικές κινήσεις
19.30 – 20.30 Προκαταρκτικά τεστ(set text)
20.30 – 21.30 Ασκήσεις
Κυριακή 13 Οκτωβρίου
09.00 – 10.00 Θεωρία
10.00 – 11.00 Κινητοποίηση
11.00 – 12.00 Προβολή: Φιλμ με τις ακτίνες Χ του Coblenzer
12.00 – 13.00 Θεωρία
13.00 – 14.00 Γεύμα
14.00 – 15.00 Ασκήσεις
15.00 – 16.00 Ασκήσεις
Δευτέρα 14 Οκτωβρίου
09.00 – 10.00 Θεωρία
10.00 – 11.00 Κινητοποίηση
11.00 – 12.00 Ασκήσεις
12.00 – 13.00 Λόγος - Ζωγραφική (σχεδιασμός λογου)
13.00 – 14.00 Γεύμα
14.00 – 15.00 Ασκήσεις
15.00 – 16.00 Ασκήσεις
Τρίτη 15 Οκτωβρίου
09.00 – 10.00 Θεωρία
10.00 – 11.00 Κινητοποίηση
11.00 – 12.00 Ασκήσεις
12.00 – 13.00 Προβολή: Ο Coblenzer στη Δανία
13.00 – 14.00 Γεύμα
14.00 – 15.00 Ασκήσεις
15.00 -16.00 Ασκήσεις
Τετάρτη 16 Οκτωβρίου
09.00 – 10.00 Κινητοποίηση
10.00 – 11.00 Ασκήσεις
11.00 – 13.00 Τελικό τεστ(set + free text)
13.00 – 14.00 Συμπέρασμα. Πιστοποιητικό Προσοχής.
Οι συμμετέχοντες παρακαλούνται να μην απουσιάσουν καμία μέρα.
Το πρόγραμμα μπορεί να αλλάξει ανάλογα με της ανάγκες της ομάδας.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ
Aase Oersted
Δασκάλα λόγου και λογοθεραπεύτρια, δασκάλα ΦΣΑ, πήρε πιστοποίηση από τον καθηγητή Horst Coblenzer. Διοργανώνει πολλά σεμινάρια ΦΣΑ στη Δανία, την Αγγλία, τη Νορβγηγία, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία.
Varinka Kierulff Boseman
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου