Δύο ποιητές, δύο κόσμοι... Το ποίημα του Παλαμά, λυρικό άσμα για τοn ποιητή Μιλτιάδη Μαλακάση, το ποίημα του Καρυωτάκη σάτιρα πικρόχολη, με αποδέκτη τον ίδιο ποιητή...
Θυμίζω και το σχόλιο του Παλαμά για την πρώτη ποιητική συλλογή του Καρυωτάκη "Ο πόνος των πραγμάτων και των ανθρώπων", ότι βρίσκει τον τίτλο της συλλογής πολύ πιο ενδιαφέροντα από το περιεχόμενο της... Αυτό για να φωτιστεί περισσότερο η αγεφύρωτη απόσταση που χωρίζει τους δύο ποιητές: Δυστυχώς οι παλαμικοί "Ίαμβοι και Ανάπαιστοι" δεν πρόκειται να συναντηθούν και να συμφωνήσουν - τουλάχιστον στα πλαίσια της εποχής τους - με τα καρυωτακικά "Ελεγεία και Σάτιρες". Ενοχλητικός ο Καρυωτάκης διεκδικεί μόνος του και με εμπάθεια μια καταξίωση που είναι πρώιμο αίτημα στην εποχή του. Εγείρει ένα δικό του καινούργιο ΕΜΕΙΣ, μια τιμή της δόξης προς τους "ποιητές άγνωστοι που ' ναι", ένα μείζον εγερτήριο πρώιμης σαρκαστικής απελπισίας προς εμάς τους κατοίκους του μέλλοντος "που θα διασκεδάσουμε όλοι στην κηδεία" . Μια τέτοια ποιητική χειρονομία ζωής και θανάτου ο Παλαμάς - εθνεγέρτης (αλλά βεβαίως και ο Παλαμάς της Ασάλετης Ζωής, με όλο το διαδυσμό του) δεν θα μπορούσε ποτέ να την εννοήσει.
Συναντώνται ωστόσο εδώ με μήλον της έριδος τον Μιλτιάδη Μαλακάση.
Ας κάνουμε λοιπόν μια συγκριτική ανάγνωση...
Κωστής Παλαμάς
Στὸν ποιητὴ Μ. Μαλακάση
Καὶ καβαλλάρης πέρναγες, ξανθόμαλλο παιδάκι,
καὶ τάραζε τὸ διάβα σου τὸ σιγαλὸ σοκκάκι,
στὰ πράσινα παράθυρα καὶ πίσω ἀπ᾿ τὰ καφάσια
νὰ σ᾿ ἀγναντέψουν τρέχανε τ᾿ ἀπάρθενα κοράσια.
Τώρα ὁ καιρὸς ξεφούντωσε τὰ φουντωτὰ μαλλιά σου
καὶ τὴν ξανθὴ ξεθώριασε θωριά σου,
καὶ στρατολάτης πέρασες ἀλλοῦ καὶ ταξιδεύεις·
μὰ τώρα εὐγενικώτερο φαρὶ καβαλλικεύεις,
καὶ τ᾿ ἄλογό σου φτερωτό, καὶ πᾶς νὰ τὸ ποτίσῃς
μὲ τὸ νερὸ τῆς Κασταλίας τῆς βρύσης.
Οἱ καημοὶ τῆς λιμνοθάλασσας, Ἅπαντα, τόμ. Ε´, σελ. 189
(α έκδοση 1912, β έκδοση 1925)
*****
Κώστας Καρυωτάκης
Μικρή Ἀσυμφωνία εἰς Α Μεῖζον
Ἄ! κύριε, κύριε Μαλακάση,
ποιός θά βρεθεῖ νά μᾶς δικάσει,
μικρόν ἐμέ κι ἐσᾶς μεγάλο,
ἴδια τόν ἕνα καί τόν ἄλλο;
Τούς τρόπους, τὀ παράστημά σας,
τό θελκτικό μειδίαμά σας
τό monocle πού σᾶς βοηθάει
νά βλέπετε μόνο στό πλάι
καί μόνο αὐτούς νά χαιρετᾶτε
ὅσοι μοιάζουν ἀριστοκράται,
τήν περιποιημένη φάτσα,
τήν ὑπεροπτική γκριμάτσα
ἀπό τή μιά μεριά νά βάλει
τῆς ζυγαριᾶς, κι ἀπό τήν ἄλλη
πλάστιγγα νά βροντήσω κάτου,
μισητό σκήνωμα, θανάτου
ἄθυρμα, συντριμμένο βάζον,
ἐγώ, κύμβαλον ἀλαλάζον.
Ἄ! κύριε, κύριε Μαλακάση,
ποιός τελευταῖος θά γελάσει;
(Σάτιρες, 1927)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου